2012年5月27日 星期日

《命於臺灣建福康安等功臣生祠詩以誌事》滿文碑文足本全譯


甘德星
中正大學滿洲研究班


    十八世紀,臺灣林爽文亂平後,乾隆分別在臺灣樹立了十通碑文,其中包括滿漢合璧的命於臺灣建福康安等功臣生祠詩以誌事二通,二碑內容相同,一樹臺南,一樹嘉義。由於碑文風化日久,漫漶不清,其中的大字雖尚可辨析,但其夾行小字(3a-5b),則極難辨認。 是以,陳捷先教授於清史雜筆第七輯, 頁157-58中的碑文轉寫亦僅限於大字部分,其中且有九處誤記。今依原碑搨本,改訂舛誤,並與碑文的小字轉寫,一同刊佈如下:

1. Hesei Tai Wan-i bade Fuk’angγan-i jergi gungge ambasai
beyei arbun-i juqten-i boo ilibubure jalin irgebun arafi
baiita-be ejehe..

命於臺灣建福康安等功臣生祠詩以誌事

2. Ere mudan ilan biyai sidende gungge mutebuhengge xôdun
bime ferguwecuke. esei gungge-be ejeme beyei arbun-i juqten-i
boo weiilebuhebi. Eldengge wehe ilibufi tondo-be iletuleme
temgetulembime. ehe osxon urse dorgideri isefi saiin-de
forγošombi. Ede Tai Wan-i ba-i

三月成功速且奇,紀勳合與建生祠。垂斯琬琰忠明著,消彼萑苻志默移。臺地



3. irgese enteheme hethe-de sebjelere-be daxame. ereci dabqôri
mederi-i bade jai amba cooxa-be ilire-be baiiburaqô ombi.
Embici ilibubuxa embici efulebuhengge songqo encu bicibe.

期恒樂民業,海灣不復動王師。曰為曰毀似殊致,

3a. Ere udu aniya geren γoloi beyei arbun-i juqten-i boo
iliburengge-be. jalan–be eiitereme gebu-be xôlxara umesi
ehe

近年以各省建立生祠,最為欺世盜名惡

3b. tacin seme. tuttu hese wasimbufi ciralame fafulame
naqabubuxa bime. ne-i bisirengge-be bireme gemu
efulebuhebi. Te coxotoi

習,因令嚴行飭禁,並將現有者概令燬去。若今特

4a. hese wasimbufi Tai Wan-i bade Fuk’angγan-sei beyei arbun-i
juqten-i boo ilibubuxangge. coxome Tai Wan-i bade fudaraqa
ehe xôlxa facuxôn-be deribuhe-ci. banjire irgese-be nungneme
jocibuxangge. ududu tumen-de isinaxa bime. Fuk’angγan-se ilan
biyai dolo hede funceburaqô wacihiyame geterembufi. Tai
Wan-i gubci ba-i irgese-be yooni taiifin-i banjire-de

命臺灣建立福康安等生祠,實因臺灣當逆匪肆逆以來,荼毒生靈,無慮數萬。
福康安等於三月之內,掃蕩無遺,全郡之民,咸登袵席。

4b. isibuxa turgunde. esei gungge faššan-be yargiyan-i ejeci
acara teiile aqô. geli jalingγa ehe urse-be erebe erin aqô
tuwame dolo isefi. ceni ehe osxon γônin-be dorgideri
mayambukini sehengge qai. Erebe tuwaci. te-i ilibuburengge.
neneme fafulame efulebuhengge-ci songqo udu encu bicibe.
yargiyan-be wesihulere untuhun-be naqabure γônin daci

此其勳績,固實有可紀,且令奸頑之徒,觸目警心,亦可以潛消很戾。
是此舉似與前此之禁毀跡雖相殊,而崇實斥虛之意,則原

5a. encu aqô-be daxame. we enculeme gisureme mutembini. Ere
ineku amba ajige xafasa-be unenggi yargiyan mujilen-i gurun-i
jalin faššame.

相同,孰能橫議;且勵大小諸臣,果能實心為國

5b. irgen-be γosime. yargiyan-i saiin dasan iletuleme muterengge
bici. umai beyei arbun-i juqten-i boo ilibure-be fafularaqô
seme huwekiyeburengge..

愛民,確有美政者,原不禁其立生祠也。

5. Enteke yargiyan-be wesihulere untuhun-be naqabure dasan
ede bi..

崇實斥虛政在茲。

6. Abqai Wehiyehe [sic] susai ilaci aniya bolori dulimbai biyade
xan-i araxangge.
乾隆五十三年仲秋月御筆。


參見甘德星:滿洲漢化:台灣乾隆御碑研究 《清代滿漢關係研究》(北京:社會科學文獻出版社, 2011),頁610-12。


1 則留言: